Số lượt xem: 698

 Thực tế tại nhiều nước trên thế giới đã cho thấy, bảo đảm an toàn thông tin luôn là một trong các nhiệm vụ quan trọng, liên quan mật thiết đến sự phát triển bền vững của đời sống xã hội, thậm chí của cả một quốc gia, dân tộc. Và ở thời hiện đại, khi mà chuyển đổi số đang là chiến lược nhằm kiến tạo xã hội, hướng đến các mô hình quản lý ưu việt, minh bạch và hiệu quả, thì nguy cơ về mất an toàn thông tin lại đang có chiều hướng gia tăng, trở thành mối đe dọa trực tiếp tới sự ổn định, phát triển của không ít quốc gia...

Ngày nay, các cụm từ thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT) như internet of everything (Internet Vạn vật), big data (dữ liệu lớn), mạng di động 5G, AI (trí tuệ nhân tạo),... đang dần trở nên quen thuộc tại Việt Nam. Đáng chú ý, bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona đã tác động trực tiếp tới mọi mặt của đời sống xã hội, tới mọi quốc gia nhưng đồng thời cũng là nhân tố quan trọng góp phần thúc đẩy ngành kỹ thuật này tạo ra các đột phá nổi bật trong thời gian qua. Trong bối cảnh nhiều sự kiện, hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội đến vui chơi, giải trí bị đình trệ vì đại dịch, các ứng dụng, dịch vụ khai thác thế mạnh của CNTT đang là “chìa khóa” mở ra các giải pháp mới mẻ. Chỉ riêng trong lĩnh vực y tế, các biện pháp tuyên truyền, phòng, chống đại dịch Covid-19 đã có hiệu quả lớn từ hệ thống tin nhắn tự động, các kênh truyền thông và các ứng dụng khai báo thông tin, truy vết đối tượng nghi nhiễm như Bluezone. Các thiết bị di động và ứng dụng nhắn tin, hội thoại đa chức năng qua video đã giúp các hoạt động học tập, lao động, hội họp tiếp tục được diễn ra trong bối cảnh giãn cách, cách ly xã hội được triển khai tại nhiều quốc gia có diễn biến dịch bệnh phức tạp, khó lường. Tất cả để thấy được việc chuyển đổi số đến gần với cuộc sống của chúng ta với sự ảnh hưởng rất lớn và không thể tránh khỏi.

 Chuyển đổi số trong EVN được tập trung triển khai với 05 mục tiêu chính là Sản xuất; kinh doanh và dịch vụ khách hàng; Đầu tư xây dựng; Quản trị nội bộ và Viễn thông & Công nghệ thông tin.

Quay lại với Chuyển đối số trong Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), công tác này hơn lúc nào hết đang nhận được sự quan tâm tuyệt đối của Lãnh đạo EVN, nhiều kế hoạch và chiến lược đã dược xây dựng từ tập đoàn đến các đơn vị trực thuộc. Bởi EVN xác định chuyển đổi số là trách nhiệm của toàn thể người lao động trong toàn Tập đoàn. Chuyển đổi số trước tiên là chuyển đổi về nhận thức của từng người lao động trong Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt Nam. EVN đã xây dựng chương trình nâng cao nhận thức, đào tạo kỹ năng về chuyển đổi số, phát triển doanh nghiệp số cho lãnh đạo các cấp và toàn thể người lao động trong Tập đoàn. Chuyển đổi số được tập trung triển khai với 05 mục tiêu chính là Sản xuất; kinh doanh và dịch vụ khách hàng; Đầu tư xây dựng; Quản trị nội bộ và Viễn thông & Công nghệ thông tin. Trong đó, lĩnh vực sản xuất được xác định với 13 mục tiêu, 08 mục tiêu trong năm 2022 và 5 mục tiêu trong năm 2025; lĩnh vực kinh doanh và dịch vụ khách hàng với 6 mục tiêu, 05 mục tiêu trong năm 2022 và 1 mục tiêu trong năm 2025; lĩnh vực đầu tư xây dựng với 15 mục tiêu, 10 mục tiêu trong năm 2022 và 5 mục tiêu trong năm 2025; lĩnh vực quản trị nội bộ với 11 mục tiêu, 07 mục tiêu trong năm 2022 và 4 mục tiêu trong năm 2025; lĩnh vực Viễn thông & Công nghệ thông tin được chia thành 4 lĩnh vực nhỏ là hạ tầng số, công nghệ số - nền tảng số, ứng dụng số và quan trọng nhất vẫn là an toàn thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ.

Về pháp lý để triển khai thực hiện, EVN cũng đã ban hành nhiều Nghị quyết, quyết định, văn bản để làm cơ sở thực hiện đó là Nghị quyết  03 -NQ/ĐU  ngày 11 tháng 01 năm 2021 về việc thực hiện chuyển đổi số trong EVN; Nghị quyết số 68/NQ-HĐTV ngày 17/02/2021 về việc thông qua đề án tổng thể chuyển đổi số trong EVN đến năm 2022, tính đến năm 2025; Quyết định số 15/QĐ-HĐTV ngày 1/3/2021 về việc  thành lập Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số và Ứng dụng công nghệ của cuộc CMCN 4.0 vào hoạt động sản xuất kinh doanh của EVN; Quyết định số 19/QĐ-HĐTV ngày 8/3/2021 về việc ban hành Quy chế làm việc của Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số và Ứng dụng công nghệ của cuộc CMCN 4.0 vào hoạt động SXKD của EVN; Quyết định số 28/QĐ-HĐTV ngày 25/3/2021 về việc Thành lập 07 tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo; Văn bản số 850/EVN-VT&CNTT ngày 23/2/2021 về việc thông báo nội dung đề án chuyển đổi số và danh mục thực hiện; Văn bản số 1166/EVN-VT&CNTT ngày 10/3/2021 về việc Giao danh mục nhiệm vụ chuyển đổi số  các Tổng công ty; Văn bản số 1506/EVN-VT&CNTT ngày 27/32021 về việc  giao danh mục nhiệm vụ chuyển đổi số  các đơn vị hạch toán phụ thuộc.

Về Chuyển đổi số toàn quốc, Thủ tướng Chính phủ đã có phê duyệt chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 định hướng đến năm 2030, trong đó xác định việc bảo đảm an toàn, an ninh mạng là then chốt để chuyển đổi số thành công và bền vững, đồng thời là phần xuyên suốt, không thể tách rời của chuyển đổi số. Quan điểm coi an toàn, an ninh mạng (ATANM) là điều kiện tiên quyết để phát triển Chính phủ điện tử và chuyển đổi số được Bộ TT&TT xác định rõ, nếu không chuẩn bị tốt, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội và sợ sệt trước mọi thứ ở không gian mạng. Do vậy, ATTT phải đi cùng với chuyển đổi số, ATTT phải là ưu tiên hàng đầu, ATTT phải nhúng vào chuyển đổi số. Quyết định số 632/QĐ-TTg ngày 10/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành “Danh mục lĩnh vực quan trọng cần ưu tiên bảo đảm an toàn thông tin mạng và hệ thống thông tin quan trọng quốc gia” gồm 11 lĩnh vực đó là: Giao thông, năng lượng, tài nguyên và môi trường, thông tin, y tế, Tài chính,  Ngân hàng, Quốc phòng,  Anh Ninh, đô thị, chỉ đạo và điều hành của chính phủ.

Năng lượng là một trong 11 lĩnh vực cần ưu tiên bảo đảm an toàn thông tin và là hệ thống thông tin quan trọng của Quốc gia. Trên cơ sở đó, EVN xác định các trụ cột đảm bảo ATTT đó là Đảm bảo về chính sách; Đảm bảo về tổ chức; Đảm bảo về kỹ thuật; Đảm bảo về năng lực (đào tạo, tuyên truyền, diễn tập) và hợp tác với các đơn vị trong và ngoài EVN theo nguyên tắc 4 tại chỗ Bố trí kinh phí chi cho ATTT tối thiểu 10% trong kinh phí chi cho CNTT; Sử dụng sản phẩm, dịch vụ ATTT có độ tin cậy, của tổ chức/doanh nghiệp có uy tín; Mỗi đơn vị có tối thiểu 01 tổ chức/doanh nghiệp bảo vệ ATTTM; Người đứng đầu cơ quan chịu trách nhiệm về ATTT; Chỉ định, kiện toàn đơn vị/bộ phận chịu trách nhiệm về ATTT là những việc EVN đang xây dựng để ATTT trong công tác Chuyển đổi số.Tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức khi triển khai đó là nhận thức và sự tuân thủ của của người dùng. Nhiều đơn vị chưa ý thức bảo vệ tài sản số, tài sản CNTT của đơn vị, sự thiếu hụt chuyên gia ATTT chất lượng cao, quy mô, phạm vi các hệ thống thông tin của EVN rất lớn, công tác đào tạo nhận thức và đào tạo các kỹ năng cơ bản chưa được thực hiện bài bản với quy mô đủ lớn, công tác giám sát vật lý khi làm việc vào ra với HTTT trọng yếu chưa được chú trọng thực hiện theo đúng quy định.

Để ATTT trong các lĩnh vực chuyển đổi số của mình, EVN đã triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ như tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức, kiện toàn bộ máy, tổ chức, quy trình quy định, tăng cường đào tạo cán bộ, chuyên gia kỹ thuật, bổ sung trang thiết bị công cụ kỹ thuật, tăng cường giám sát tuân thủ, thường xuyên rà quét và diễn tập, hợp tác, kết nối, chia sẻ với các đơn vị chức năng.

Bên cạnh đó, để an toàn trong môi trường an ninh thông tin cho các lĩnh vực trọng yếu, EVN cũng có 10 khuyến cáo đến CBCNV của mình đó là: Không nên chia sẻ quá nhiều các thông tin cá nhân của mình lên Internet, mạng xã hội, các hội nhóm, của hàng, ...; Không bao giờ chia sẻ các mật khẩu của bạn với bất cứ ai. Cân nhắc khi có thư yêu cầu đổi mật khẩu, có điện thoại yêu cầu cung cấp mật khẩu,….;  Chỉ nên sử dụng các thiết bị riêng để làm việc, tránh sử dụng các thiết bị công cộng (thiết bị giải trí, máy tính ở khách sạn…); Cận trọng khi bấm vào các liên kết, tải các file đính kèm các website chưa rõ nguồn gốc, các email không rõ ràng, các công cụ chat, trên các mạng xã hội…; Không lưu trữ, truyền các dữ liệu quan trọng, nhạy cảm mà không mã hóa; Luôn sử dụng các chương trình Antivirus, anti-spyware… để bảo vệ máy tính, thiết bị di động và nhớ liên tục cập nhật các chương trình khi có bản vá mới; Nên sử dụng các tính năng bảo mật được cung cấp sẵn trên các thiết bị, dịch vụ đang sử dụng, như Xác thực 2 bước cho facebook, gmail; firewall trên windows…; Sao lưu các dữ liệu quan trọng theo nhiều cách khác nhau và lưu trữ tại nhiều nơi để tránh mất mát dữ liệu; Cảnh giác và cận thận với những thứ đến quá dễ dàng, hấp dẫn… và may mắn; Luôn nhớ có nhiều các đơn vị luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn khi bạn gặp sự cố về An toàn thông tin.

An toàn thông tin trong chuyển đối số là thách thức, nhưng cũng là cơ hội để mỗi cá nhân trong đó có CBCNV EVN được sống trong môi trường số với những tiện ích vượt trội bên cạnh ý thức an toàn thông tin ngày càng nâng cao.